Krzywa Phillipsa ukazuje zależność między stopą procentową a bezrobociem. To narzędzie to jego interaktywna wersja. Dodaje oczekiwania do krzywej. Aplikacja pozwala użytkownikom zbadać różnicę między krótkoterminowymi a długoterminowymi skutkami polityki gospodarczej. Narzędzie ukzauje jak próba utrzymania bezrobocia poniżej jego naturalnego poziomu skutkuje wzrostem inflacji.
Poniżej przedstawiono teoretyczne podstawy modelu, a także funkcje symulatora w dwóch dostępnych reżimach analitycznych (długim i krótkim terminie)
Głównym obszarem symulatora jest równanie wiążące inflację bieżącą z bezrobociem oraz czynnikami behawioralnymi. Wzór ten, pozbawiony notacji lateksowej, przyjmuje postać:
π(t) = Eπ(t) - β * [u(t) - u] + v(t)*
Zmienne i parametry:
π(t) (Inflacja) - Zmienna endogeniczna, będąca wynikiem gry rynkowej w bieżącym okresie.
Eπ(t) (Oczekiwania) - Prognozowana inflacja. Sposób jej formowania definiuje fundamentalną różnicę między krótkim a długim okresem analitycznym.
u(t) (Cel Bezrobocia) - Zmienna sterowana przez użytkownika, odzwierciedlająca bieżącą politykę rządu.
u (NAIRU)* - Naturalna stopa bezrobocia, wynikająca z frykcji na rynku pracy (poziom równowagi).
β (Beta) - Parametr wrażliwości płac. Określa stromość krzywej – czyli jak silnie rynek pracy reaguje zmianą płac na niedobór pracowników.
v(t) (Szok) - Losowe zaburzenie podażowe w danym okresie (np. nagły skok cen energii).
W pierwszej zakładce symulatora ("Krótki Okres") przyjęto założenie o sztywności oczekiwań. Opisuje gospodarkę kraju o niskiej i stabilnej inflacji. Taki kraj ma parametr adaptacji Lambda, który wynosi zero. W kraju tym oczekiwania inflacyjne są "zakotwiczone" co oznacza to, że oczekiwania są "zakotwiczone" i do pewnego czasu gospodarka nie reaguje na bieżące błędy polityki gospodarczej. Użytkownik przesuwa gospodarkę wzdłuż niebieskiej, opadającej linii (SRPC). Decydent stoi przed stabilnym wyborem ("trade-off"): może zaakceptować wyższą inflację w zamian za niższe bezrobocie. Jest to optymistyczna, lecz w dłuższej perspektywie złudna wizja sterowania popytem.
Druga zakładka uruchamia pełny mechanizm Friedmana-Phelpsa. Wprowadzono tu proces uczenia się podmiotów gospodarczych (Adaptive Expectations), opisany formułą rekurencyjną:
Eπ(t) = Eπ(t-1) + λ * [π(t-1) - Eπ(t-1)]
Gdzie λ (Lambda) to parametr szybkości adaptacji. Gdy wynosi on zero, oczekiwania są sztywne. Gdy jest dodatni, błędy z przeszłości (różnica w nawiasie kwadratowym) korygują prognozy na przyszłość.
Gdy rząd ustala cel bezrobocia poniżej NAIRU (np. 3% przy naturalnym 5%) to niestety rośnie inflacja za sprawą wzrostu kosztów pracy. W kolejnym okresie pracownicy zauważają, że ich realne płace spadły, i aktualizują swoje oczekiwania (Epi rośnie). To przesuwa całą krótkookresową krzywą w górę. Na wykresie fazowym (duży panel po lewej) widać charakterystyczne "pętle". Gospodarka nie porusza się już po jednej linii, ale spiralnie ucieka w górę. Finalnie bezrobocie i tak wraca do poziomu NAIRU (czerwona pionowa linia), ale inflacja pozostaje trwale podwyższona. To dowód na neutralność pieniądza w długim okresie.
Interfejs pulpitu nawigacyjnego składa się z 3 stref analitycznych:
Panel sterowania (po lewej stronie) – tutaj możesz skalibrować model. Suwaki pozwalają zmienić strukturę gospodarki (na przykład, zmieniając elastyczność płac Beta) i symulować wstrząsy (popytowe i podażowe).
Główna lista przebojów To bardzo ważna część wizualizacji. Linia pozioma przedstawia inflację, a linia pionowa bezrobocie. Użytkownik może zobaczyć, jak współdziałają tu trzy siły: linia czerwona pokazuje NAIRU, linia niebieska obecny wybór, a linia zielona historyczną ścieżkę, która jest wizualnym zapisem "pamięci" systemu.
Dolne wykresy uzupełniają analizę, pokazując, jak zmienne łączą się w czasie (t). Wykres po prawej stronie ("Zbieżność oczekiwań") jest bardzo ważny w nauczaniu, ponieważ pokazuje, jak linia oczekiwań (zielona przerywana) zawsze "goni" rzeczywistą inflację. To właśnie powoduje bezwład procesu cenowego w tym modelu.
Ten symulator pokazuje podstawowe problemy z dyskrecjonalną polityką monetarną i jak okłamywanie uczestników rynku zawsze prowadzi do niestabilności makroekonomicznej.