Pokazany model to interaktywne narzędzie, które pomaga obliczyć punkt rentowności (BEP) i przyjrzeć się strukturze ryzyka operacyjnego i finasnowego firmy. Algorytmy dzielą koszty na stałe i zmienne, co pozwala im dokładnie obliczyć, ile sprzedaży jest potrzebne do pokrycia wszystkich zobowiązań. Elementy dźwigni pokazują, jak niewielka zmiana przychodów może wpłynąć na zysk operacyjny i zysk netto. Symulacja pozwala przyjrzeć się różnym sytuacjom decyzyjnym, aby zobaczyć, jak zmiana ceny, kosztów stałych lub poziomu zadłużenia wpływa na stabilność finansową podmiotu. Dzięki temu narzędzie to pomaga zrozumieć, jak działa "dźwignia" i jak uzyskać najlepszy możliwy zwrot z inwestycji przy minimalnym ryzyku.
Zmienne i Oznaczenia
p – Cena jednostkowa produktu.
v – Jednostkowy koszt zmienny (bezpośredni).
Q – Wolumen sprzedaży (liczba sztuk).
KS – Koszty Stałe operacyjne (niezależne od produkcji, np. amortyzacja, czynsze).
F – Koszty Finansowe (Odsetki), stanowiące koszt stały finansowania.
Miernik ryzyka biznesowego. Wynika z istnienia kosztów stałych (KS) w strukturze operacyjnej. DOL odpowiada na pytanie: „O ile procent zmieni się zysk operacyjny (EBIT), jeśli sprzedaż zmieni się o 1%?”.
DOL = [ Q * (p - v) ] / [ Q * (p - v) - KS ]
Inaczej:
DOL = Marża Pokrycia Całkowita / EBIT
Interpretacja:
Jeśli DOL = 3.5, oznacza to, że wzrost sprzedaży o 10% przełoży się na wzrost zysku operacyjnego aż o 35%.
Dźwignia operacyjna jest najwyższa (dąży do nieskończoności) tuż powyżej Progu Rentowności. W miarę wzrostu skali produkcji (Q), udział kosztów stałych w koszcie jednostkowym maleje, a DOL asymptotycznie spada w kierunku 1.
Miernik ryzyka finansowego. Wynika z obecności stałych kosztów finansowych (F), czyli odsetek od długu. DFL pokazuje, jak zmienność zysku operacyjnego przenosi się na zysk brutto (EBT) i zysk netto dostępny dla właścicieli.
DFL = EBIT / (EBIT - F)
Interpretacja:
Jeśli DFL = 2.0, to każda zmiana zysku operacyjnego o 1% spowoduje zmianę zysku brutto o 2%.
Wysokie DFL oznacza, że firma operuje blisko granicy wypłcalności odsetkowej. W sytuacji dekoniunktury (spadek EBIT), wysoka dźwignia finansowa może błyskawicznie doprowadzić do straty netto (tzw. efekt lewara finansowego).
Miara ryzyka całkowitego, łącząca w sobie strukturę aktywów (koszty operacyjne) i pasywów (koszty finansowania). Pokazuje wrażliwość wyniku końcowego na zmiany przychodów.
DTL = DOL * DFL
Formuła rozwinięta: DTL = Marża Pokrycia / (EBIT - F)
W tym punkt przychody ze sprzedaży są wystarczające do pokrycia wszystkich kosztów operacyjnych, a zysk (EBIT) wynosi zero. Poniżej tego progu dźwignia działa destrukcyjnie (powiększa stratę).
BEP (ilościowy) = KS / (p - v)
Mianownik (p - v) to Jednostkowa Marża Pokrycia. Interpretacja jest następująca: każda sprzedana sztuka powyżej progu BEP generuje „czysty zysk”, ponieważ koszty stałe zostały już sfinansowane.