Obligacja jest papierem dłużnym w którym emitent pożycza pieniądze aby sfinansować jakieś potrzeby a obligatariusz inwestuje posiadane środki. W przypadku przedsiębiorstw, obligacje stanowią alternatywę dla kredytów bankowych. Jednak konsturkcja i struktura płatności miedzy tymi dwiema formami pozyskiwania kapitału dłużnego znacznie się różnią.
Wartość nominalna - kwota, którą emitent zobowiązuje się zwrócić posiadaczowi obligacji w dniu wykupu, jest znana jako wartość nominalna (zwana również wartością parytetową lub FV). Zazwyczaj jest to 100, 1000 lub 100 000 jednostek waluty. Jest to podstawa do obliczania odsetek.
Cena emisyjna - to cena, po której obligacja jest sprzedawana na rynku pierwotnym. Może być ona równa wartości nominalnej, niższa ( sprzedaż z dyskontem) lub wyższa (sprzedaż z premią).
Data wykupu - to dokładny dzień, w którym emitent musi spłacić wartość nominalną. Czas do wykupu mówi, jak długo instrument będzie trwał (krótkoterminowy, średnioterminowy lub długoterminowy).
Kupon - to odsetki wypłacane obligatariuszowi. Zazwyczaj jest wypłacana regularnie, na przykład raz w roku, dwa razy w roku.
Stopa kuponowa - to roczna stopa procentowa którą wykorzystujemy do obliczenia wartości kuponu.
Obligacje rządowe, zwane również obligacjami skarbowymi, znajdują uważane są za najbezpieczniejsze z obligacji gdy weźmiemy pod uwagę wiarygodność kredytową emitenta. Rządy emitują je, aby pokryć wydatki publiczne które nie są pokryte przez dochody państwa.
Obligacje komunalne to obligacje emitowane przez samorządy lokalne, takie jak miasta, gminy czy województwa. W USA mają szczególną cechę, która czyni je bardzo atrakcyjnymi dla inwestorów w wyższych przedziałach podatkowych: odsetki, które płacą, często nie podlegają opodatkowaniu federalnemu.
Obligacje korporacyjne to obligacje emitowane przez spółki - zarówno te notowane na giełdzie jak i nienotowane. Instrumenty te są uważane za ryzykowniejsze niż obligacje rzadowe czy komunalne, jednak oferują także wyższe stopy zwrotu.
Obligacja o stałym oprocentowaniu oferuje tę samą stopę procentową, zwaną „kuponem”, przez cały okres obowiązywania. Inwestorzy dokładnie wiedzą, ile pieniędzy zarobią i kiedy je otrzymają (zazwyczaj co sześć miesięcy lub rok). Ich przewidywalność przyciąga do nich ludzi. Zapewniają stały strumień dochodu, niezależnie od zmian rynkowych stóp procentowych. Stanowią standard, według którego mierzona jest większość innych obligacji i ułatwiają pożyczkobiorcom i pożyczkodawcom uzgadnianie warunków pożyczki.
Obligacje o zmiennym oprocentowaniu, zwane również „floaterami”, charakteryzują się zmienną w czasie płatnością odsetek, w przeciwieństwie do swoich odpowiedników o stałym oprocentowaniu. Ich stopa kuponu nie jest stała; zmienia się ona od czasu do czasu w oparciu o pewien zewnętrzny wskaźnik referencyjny, taki jak inflacja lub EURIBOR, powiększony o ustaloną kwotę zwaną „spreadem”. Przykładem kuponu jest „Inflacja + 1,25%" - struktura ta jest bardzo atrakcyjna dla inwestorów, którzy chcą ochrony przed inflacją. Jednak musimy pamiętać, że przy dużej inflacji może być to niewystarczające aby ochronić kapitał ponieważ w Polsce mamy do czynienia z podatkiem Belki, który pomniejszy wielkość zysków.
Obligacje zerokuponowe nie generują regularnych wypłat odsetek. Inwestor kupuje obligację z dużym dyskontem w stosunku do jej wartości nominalnej (wartości nominalnej) zamiast otrzymywać regularny kupon. Pełny zwrot inwestora to różnica między ceną zdyskontowaną, jaką zapłacił za obligację, a pełną wartością nominalną, jaką otrzyma w dniu wykupu obligacji. Na przykład, można kupić dziś obligację za 877 $, która za dziesięć lat będzie warta 1000 $. Ta struktura morze być korzystna dla inwestorów, którzy obawiają się ryzyka reinwestowania kuponów.
Obligacje niezabezpieczone - są zabezpieczone ogólną wiarygodnością kredytową i zdolnością do generowania zysków emitenta, a nie żadnym konkretnym, zastawionym aktywem. (Wyobraź sobie to jako pożyczenie pieniędzy wyłącznie na podstawie jego reputacji i mocnego uścisku dłoni; nie ma niczego, co mógłbyś wziąć, jeśli nie spłaci długu). Inwestor posiadający obligację jest zasadniczo wierzycielem ogólnym. W przypadku upadłości spółki, obligatariusze ci muszą stanąć w szeregu z wszystkimi innymi wierzycielami niezabezpieczonymi, licząc na to, że po spłaceniu konkretnych roszczeń pozostanie wystarczająca ilość pieniędzy. Ponieważ jest to bardziej ryzykowna sytuacja dla inwestora, jedynie spółki o bardzo silnej i stabilnej historii finansowej (tzw. korporacje „blue chip”) mogą zazwyczaj pomyślnie emitować obligacje. Aby zrekompensować inwestorom brak namacalnej siatki bezpieczeństwa, obligacje niezabezpieczone muszą prawie zawsze oferować wyższe oprocentowanie, czyli „rentowność”.
Obligacje zabezpieczone - zapewniają one inwestorowi znacznie wyraźniejsze i silniejsze roszczenia, ponieważ są zabezpieczone na określonych aktywach, prawnie zwanym zabezpieczeniem (Działa to na tej samej zasadzie co kredyt hipoteczny, gdzie dom stanowi zabezpieczenie kredytu bankowego). W przypadku niewypłacalności emitenta, obligatariusze mają bezpośrednie prawo do zajęcia zastawionych aktywów w celu odzyskania swojej inwestycji. Ta pozycja „pierwszego w kolejce” w odniesieniu do tych konkretnych aktywów czyni je znacznie bezpieczniejszymi. Charakter tego zabezpieczenia może być bardzo zróżnicowany. Na przykład obligacje hipoteczne są zabezpieczone nieruchomościami – takimi jak fabryki czy budynki biurowe.
Agencje ratingowe to niezależne firmy, które pełnią funkcję oceniających zdolność kredytową emitentów. Ich głównym zadaniem jest sprawdzanie zdolności kredytowej podmiotów, które chcą pożyczać pieniądze na rynku kapitałowym, a następnie publikowanie raportu na ten temat i wystawienie oceny zwanej ratingiem. Obecnie, rynek agencji ratingowych zdominowany jest przez trzy podmioty: Standard & Poor's (S&P), Moody's i Fitch.
Skale ratingowe, choć nieznacznie różnią się notacją między agencjami (np. S&P/Fitch używają 'AAA', a Moody's 'Aaa'), opierają się na tej samej, globalnie akceptowanej hierarchii. Ratingi możemy podzielić na dwie grupy:
Inwestycyjny - są to ratingi przypisane emitentom o uznanej, wysokiej i średniej wiarygodności kredytowej. Prawdopodobieństwo bankructwa (defaultu) jest tu postrzegane jako relatywnie niskie.
Spekulacyjny - ratingi te wskazują na wyższe ryzyko kredytowe. Emitenci ci są bardziej podatni na negatywne zmiany warunków gospodarczych, a ich zdolność do obsługi długu jest obarczona większą niepewnością. W żargonie rynkowym, obligacje z tego segmentu często nazywane są "obligacjami śmieciowymi" (junk bonds).